Chemioimmunoterapia w raku drobnokomórkowym
Współczesna onkologia nie dysponuje aktualnie żadnym preparatem z grupy leków ukierunkowanych molekularnie (celowanych) w leczeniu raka drobnokomórkowego płuca. Obiecującą opcją terapeutyczną dla raka drobnokomórkowego płuca wydaje się być natomiast immunoterapia.
Immunoterapia jest dostępna w ramach programu lekowego B.6 (pkt 1.11.) dla grupy chorych z rakiem drobnokomórkowym w stopniu 4, czyli w chorobie przerzutowej. Obie te metody leczenia (chemioterapia + immunoterapia) działają synergistycznie. Zastosowanie leku immunokompetentnego w połączeniu z chemioterapią ma za zadanie utrzymać dłużej efekt chemioterapii.
Dostępne są dwa schematy leczenia:
- atezolizumab - w skojarzeniu z karboplatyną i etopozydem w leczeniu I linii u dorosłych z drobnokomórkowym rakiem płuca (DRP) w chorobie rozległej (ES-SCLC)
- durwalumab – w skojarzeniu z etopozydem i karboplatyną lub cisplatyną w I linii leczenia dorosłych z rozległym drobnokomórkowym rakiem płuca (DRP)
Od 1 marca 2023 r. program lekowy jest dostępny również dla pacjentów mających przerzuty do ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Leczenie złożone z chemioterapii i immunoterapii jest skuteczniejsze niż samodzielna chemioterapia również w tej grupie chorych.
Możliwość kwalifikowania chorych z przerzutami do OUN do leczenia immunoterapią jest obwarowana ograniczeniami. Pacjenci muszą być w dobrej kondycji zarówno fizycznej, jak i neurologicznej, przede wszystkim bez objawów wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego wynikających z ucisku guza na mózg, takich jak nudności i zawroty głowy. Są to dolegliwości, które zagrażają bezpośrednio życiu choremu.
Radiochemioterapia w raku drobnokomórkowym
Ze względu na wysoką wrażliwość na chemioterapię i radioterapię oraz wysoki odsetek wznów choroby w miejscu jej pierwotnego występowania (80%) w leczeniu ograniczonej postaci raka drobnokomórkowego płuca stosuje się połączenie tych dwóch metod. Wyróżniamy dwa typy takiego leczenia: radiochemioterapię jednoczasową i sekwencyjną.
Radiochemioterapia jednoczasowa polega na podawaniu od pierwszego dnia leczenia zarówno chemioterapii jak i radioterapii. Schematem z wyboru jest skojarzenie cisplatyny i etopozydu podawanych co 3 tygodnie. Po zakończeniu radioterapii, która może trwać około 3 tygodnie (wówczas, gdy podawana jest dwa razy dziennie) lub 5 - 6 tygodni (podawana jeden raz dziennie), kontynuuje się chemioterapię do 4 cykli.
Radiochemioterapia sekwencyjna polega na rozpoczęciu leczenia od samej chemioterapii a następnie dołączenie radioterapii. Z uwagi na to, że jednoczasowa radiochemoterapia istotnie zwiększa szanse na wyleczenie lub uzyskanie długiego okresu zatrzymania choroby, jest ona postępowaniem rekomendowanym. Jeżeli z różnych powodów nie można jednocześnie rozpocząć chemioterapii i radioterapii zaleca się dołączenie radioterapii najpóźniej przy drugim cyklu leczenia. Do takiej terapii kwalifikują się chorzy w dobrym stanie ogólnym, bez dużej ilości chorób internistycznych i bez obciążeń, które mogłyby prowadzić do nasilenia działań niepożądanych. Radiochemioterapia jest leczeniem obarczonym toksycznością - połączenie dwóch metod prowadzi do zwiększonego ryzyka uszkodzenia przełyku i płuc oraz szpiku kostnego co objawia się osłabieniem, podatnością na zakażenia, zaburzeniem połykania pokarmów i płynów, kaszlem, dusznością i gorączką. Po zakończeniu leczenia wykonuje się badanie obrazowe (tomografia komputerowa) i w przypadku dobrej odpowiedzi na leczenie - zmniejszenie się lub wycofanie guza - chorego kwalifikuje się do radioterapii profilaktycznej na obszar mózgowia.
W leczeniu raka drobnokomórkowego płuca z obecnością przerzutów odległych do innych narządów lub drugiego płuca stosuje się przede wszystkim chemioterapię - tak jak opisano na początku rozdziału. W przypadku dobrej odpowiedzi na leczenie, czyli zmniejszenie się lub wycofanie widocznych przed rozpoczęciem zmian nowotworowych można zastosować trwającą dwa tygodnie paliatywną radioterapię na obszar guza w płucu. Takie postępowanie zwiększa odsetek osób przeżywających dwa lata od rozpoznania, ale głównie dotyczy to tych u których nie stwierdzono przerzutów poza narządami klatki piersiowej. W razie dobrej odpowiedzi na leczenie należy również zakwalifikować chorego do radioterapii profilaktycznej na obszar mózgowia.
