Diagnostyka

Płynna biopsja

Trafne postawienie diagnozy zależy od zastosowania odpowiednich metod diagnostycznych. W raku płuca najczęściej stosuje się biopsje tkankowe. Ich wadą jest jednak inwazyjność, niejednokrotnie niejednoznaczność oraz ryzyko odmy opłucnowej lub krwotoku.

Odpowiednikiem klasycznej biopsji, może być płynna biopsja polegająca na tym, że materiał genetyczny do analizy pobierany jest z krwi pacjenta a nie bezpośrednio z guza. Płynna biopsja to nowatorska metoda detekcji biomarkerów nowotworowych, które można odnaleźć bezpośrednio w płynach biologicznych (np. krwi obwodowej). 

Jest to szczególnie ważne w sytuacjach, gdy nie mamy tkanki nowotworu do badania lub pobrany od pacjenta materiał  tkankowy jest niediagnostyczny.

Biopsja płynna polega na ocenie ilości komórek nowotworowych we krwi. Krążące komórki nowotworowe (CTC – Circulating Tumour Cells) są komórkami oddzielonymi od guza pierwotnego i /lub ognisk przerzutowych, które są obecne we krwi obwodowej a ich profil antygenowy i genetyczny odpowiada charakterystyce danego nowotworu.

Jest to procedura małoinwazyjna - wystarczy pobranie 10 ml krwi. Badania naukowe wskazują, że jeśli guz jest stosunkowo duży (ma średnicę powyżej 1 cm), to wydziela on już na tyle dużo kwasów nukleinowych, by wyniki badania ctDNA były wiarygodne. Zgodność obu metod - badania z tkanki guza i badania ctDNA - sięga obecnie 90%. 

Kwasy nukleinowe uzyskane z płynnej biopsji to materiał genetyczny nowotworu, który tuż przed pobraniem krwi krążył w organizmie, jest aktualnym, bieżącym profilem genetycznym nowotworu pacjenta. Pochodzi od wszystkich ewentualnych zmian nowotworowych u pacjenta. Natomiast tkanka zatopiona w bloczku parafinowym jest zazwyczaj pobrana jakiś czas wcześniej, z fragmentu guza.

Badanie ctDNA (płynna biopsja) jest jedyną metodą genetyczną pozwalającą na monitorowanie procesu leczenia, pozwalającą zidentyfikować zamiany genetyczne powstałe na skutek leczenia. By nie narażać pacjenta na wykonywania biopsji tkanki co 3-4 tygodnie - pobiera się krew.